انواع چوب های موجود در ایران کدامند
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران بر روی کره زمین و اقلیم های متفاوتی که در آن وجود دارد. تنوع درختان در ایران بسیار زیاد است. همچنین وارد کننده های چوب در تلاش اند تا متناسب با بازار، انواع چوب را به ایران وارد کنند. در این مقاله سعی می کنیم تا شما را با انوع چوب و خصوصیات آن ها بیشتر آشنا کنیم.
چوب راش از انواع چوب موجود در ایران است
چوب راش
نام علمی این چوب Fagus orientalis نام فارسی و بومی راش و مرس و نام انگلیسی آن Beech است. از ویژگی های چوب راش می توان به درون نامشخص و رنگ کرم مایل به قرمز اشاره کرد. دایره های این چوب به صورت فشرده و در مقاطع طولی دارای خطوط کم و بیش مشخص هستند.
از مشخص ترین ویژگی های آن می توان به پره های چوبی در مقاطع طولی اشاره کرد که در مقطع شعاعی به پرمگس و در مقطع مماسی به دوک شناخته می شوند. گاهی اوقات این پرمگس های رنگارنگ و زیبا عیب شناخته شده. به اعتقاد نجاران هنگام رنگ کردن این بخش ها سیاه می شوند. از انواع چوب راش می توان به: چوبی، نیمه سنگین، همانند بافتی همگون و مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها اشاره کرد.
گرده های بینه مرتبه 1 و 2 در ایران اغلب به مصرف کارخانه جات برای تهیه روکش و تخته لایه می رسد و گرده بینه های مرتبه3 اغلب بعد از تبدیل به الوار در بازار تهران یا سایت خاوران فرستاده می شود. بنابر آمار رسیده میزان تفاوت نرخ در این چوب ها در شش ماهه نخست در بازار تهران بوده است. این چوب به دلیل بافت همگون و درجه سختی مناسبی که دارد، بیش ترین درخواست برای ساخت مبل را به خود اختصاص داده است.
همچنین این چوب به دلیل آغشته شدن به انواع محلول های محافظتی، بیشترین چوب مصرفی را در کارخانه های اشباع دارد. البته خبرهای جدید حاکی از آن است که تعدادی چوب خارجی راش از طریق آذربایجان وارد ایران شده که به نظر مبل سازان و فروشندگان، کیفیت چوب راش ایرانی را ندارد اما به دلیل ابعاد، رطوبت مناسب تخته ها و میزان کم ضایعات، به صرفه تر است.
خصوصیات چوب ملچ
این چوب به رنگ قهوه ای مایل به قرمز است البته رگه های سبز رنگی نیز در آن به چشم می رسد. چوبی درشت بافت، نیمه سخت و نیمه سنگین، نسبتا بادوام و در برابر ضربه و خمش مقاوم است. از این چوب بیشتر در ساختمان های چوبی، ساخت مبلمان روکش، قایق سازی، وسایل ورزشی، در و پنجره و تخته چند لائی استفاده می شود. یکی از کارهایی که به وفور با این چوب صورت می گیرد، انجام روکش ملچ با تکنیک بوکمچینگ است.
چوب افرا
این چوب به دلیل انشعابات مختلفی که دارد، تشکیل خانواده داده. از دیگر خانواده های او می توان: افرا پلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. بزرگ ترین و بیش ترین افرا در ایران از نوع پلت است که با نام علمیinsigne Bosso و نام انگلیسی Maple شناخته می شود. رنگ این چوب سفید مایل به کرم بوده که بیشتر سفید صدفی و با درخشندگی کم است.
درون این چوب نامشخص است. دایره های سالیانه به دلیل فشرده بودن چوب سالیانه در مقطع عرضی کاملا معلوم و در مقطع مماسی نقوش مواج در مقطع عرضی نقوش رگه ای تشکیل داده است. پره های چوبی ظریف و قهوه ای رنگ و براق در دو ردیف مختلف طولی به صورت لکه ها و دوک ها مشخص کرده شده است. این چوب به دلیل نیمه سنگین بودن و پرداخت آسان و کشیدگی کم، سبب شده تا در صنعت مبلمان سازی و روکش گیری جایگاه مطلوبی را از آن خود کند.
صندلی های ساخته شده با انواع چوب افرای سیاه
چوب افرای سیاه
از این چوب براس ساخت انواع خط کش و دکوراسیون های بزرگ استفاده می شود.
کاربردهای انواع چوب کدامند
چوب گردو
این چوب دارای بافت ریز، به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای تیره است. در این چوب نقش های زیبا و بادوامی ایجاد شده که بسیار چشمگیر است. این چوب به دلیل سختی و استحکامی که دارد معروف بوده و در برابر فشار، خمش و کشش بسیار مقاوم است. کاربرد این چوب در مواردی از جمله: مجسمه سازی تهیه روکش، ساخت مبلم آن امور هنری و تزیینی، قنداق تفنگ، منبت کاری و معرق کاری، ساخت آلات موسیقی، خراطی می باشد.
ویژگی های انواع چوب چیست
چوب چنار
این چوب به رنگ سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه ای است و دانه های قهوه ای صدفی در میان آن به چشم می خورد. چوبی نیمه سخت و سنگین است. چنار با دوامی که از خود نشان داده، برای ساخت درب های اماکن متبرکه، دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق و ... استفاده می شود.
درختان چنار برای تهیه انواع چوب مورد استفاده قرار می گیرند
چوب بلوط
رنگ این چوب قهوه ای روشن تا تیره است و نوع آن درشت بافت و با دوام است. وزن این چوب بین نیمه سخت تا نیمه سنگین و سنگین دسته بندی می شود. این چوب در برابر سایش و زمی شدن به شدت مقاومت نشان می دهد. بلوط بهترین چوب برای پارکت، ساخت مبلمان تهیه روکش، تراورس راه آهن، مدل سازی است. گفتنی است که چوب بلوط و راش در بازار ایران به وفور یافت و استفاده می شود.
پیشنهاد ویژه
چوب تبریزی
رنگ این چوب بین سفید تا کرم روشن متغییر است و اغلب در آن نقطه های سیاه یا قهوه ای رنگ به چشم می خورد. این چوب که تقریبا نرم و سبک است، دوام چندانی ندارد و کار با آن آسانی است. برای ساخت کاغذ سازی، کبریت سازی، جعبه سازی، ادوات کشاورزی از آن استفاده می شود. گفتنی است به دلیل ویژگی های این چوب، برای ساخت سازه های چوبی زیاد مناسب نیست و کیفیت و مقاومت بالایی از خود نشان نمی دهد.
چوب ممرز
این چوب به رنگ سفید تا سفید مایل به کرم است و دارای جنسی سخت تا نیمه سنگین است. این چوب در برابر ضربه یا سایش مقاومت بالایی از خود نشان می دهد و در کاغذ سازی، تخته خرده چوب سازی، تخته فیبر، واگن سازی، دسته ابزار، چوب های تونلی از آن استفاده می شود.
چوب کاج (نراد، یولکا، ساسنا) روسی
واژه چوب روسی در ایران به دنبال ورود هر گونه چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه عنوان شده است؛ گفتنی است که کاربرد این چوب ها تفاوت زیادی ندارد. در صورتی که این چوب سفید خود دارای خانوده ای با مشخصات کاملا جداگانه با نام های نراد، نوئل و انواع کاج ها می باشد.
همچنین یکی از انواع چوب هایی روسی که بسیار معروف و محبوب است که از آن با نام Abies یا نراد یاد می شود که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است. این چوب درون مشخصی و پیدایی ندارد و از دیگر ویژگی های آن می توان به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبک، واکشیدگی و همکشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیار خوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی، یاد کرد.
اما با جود تمامی این مزیت ها، این چوب در برابر انواع قارچ ها دچار بیماری لکه آبی یا لکه قرمز می شود که به شدت از استحکام و مقاومت آن می کاهد به طوری که دیگر برای هیچ امری قابل استفاده نمی باشد. از دیگر عوارض آن می توان به علاقه عجیب جانوران برای تخم گذاری و زندگی در این چوب اشاره کرد؛ چوب های دارای لکه های قرمز، به هنگام خشک شدن تاب بر می دارند. ایجاد هر کدام از عوارض گفته شده، چوب را بی ارزش و بی استفاده می کند.
این چوب به دلیل ویژگی سبک و ضریب الاستیته بالا، برای ساخت اسکلت ساختمان کاملا مناسب است. در صنعت کاغذ سازی از الیاف بلند و خمیر آن استفاده زیادی می کنند. در ایران از این چوب بیشتر در صنعت مبلمان سازی استفاده می شود.
چوب نراد
رنگ این چوب به رنگ سفید تا سفید مایل به کرم است و گاهی قهوه ای مایل به صورتی نیز دیده می شود. خطوط این چوب بسیار زیبا، راست تار و دارای نقوش اسرار آمیز و زیباست. این چوب، چوبی نرم و سبک است که همین امر باعث شده تا کار با آن به راحتی صورت گیرد و برای کارهای ساختمانی، قفسه سازی، بسته بندی بسیار مناسب است.
ویژگی های انواع چوب ماها گونی یا آکاژو چیست
چوب ماها گونی یا آکاژو
خانواده این گیاه به دو دسته آکاژوی امریکایی و افریقایی تقسیم می شود. اغلب چوب اکاژوی افریقایی در ایران یافت می شود. نام علمی این گونه Khaya inveeonsis و از خانواده Miliacea است.
در افریقا به دلیل فرهنگ های مختلف و زبان های متنوع، نام های جالب و البته عجیب زیادی وجود دارد. رنگ درون این چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی رنگ است. این چوب بافت بسیار زیبا و یکدستی دارد. پرمگس های فراوان و درخشان که با تغییر زاویه نور، رنگ های مختلف و رنگارنگی به خود می گیرند، از ویژگی های بینظیر این چوب است.
در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. از این چوب برای ساخت روکش های قیمتی به وفور استفاده می شود. خاصیت هم کشیدگی و واکشیدگی در این چوب باعث شده تا در هنگام خشک شدن کمتر از سایر چوب ها آسیب ببیند. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز چوب ماهاگونی است ولی رنگ پذیری و واکس خوری در این چوب باید همراه با بتونه کاری انجام گیرد.
این چوب برای روکش و مبل سازی بیشترین استفاده را دارد. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در ساخت قایق های بادبانی و تفریحی به وفور استفاده می شود. شایان ذکر است که چوب های دیگری نیز تحت عنوان آکاژو در بازار یافت می شوند که اسامی واقعی آن ها سیپو، کیسپو و ساپلی است.
چوب اکونه (گابون)
رنگ این چوب صورتی کم رنگ تا پر رنگ است. اکونه سبک، نرم، ریزبافت و کم دوام است و به خوبی ورقه ورقه می شود. برای تهیه کاغذ سازی، قایق های سبک، و ... از آن بهره می برند.
چوب ساج (تیک)
رنگ این چوب قهوه ای پر رنگ با خط های سیاه است. ساج با جنسی بسیار سنگین و با دوام شناخته می شود. این چوب در صنعت کشتی سازی، صنایع ظریف به خصوص خاتم کاری، ساخت ابزار آزمایشگاهی، روکش گیری، قسمت های بیرونی و داخلی ساختمان بسیار کاربرد دارد.
شکل ظاهری و ویژگی های انواع چوب آبنوس چگونه است
چوب آبنوس
رنگ این چوب سیاه بوده و بسیار خوش بو، با چگالی بالا است. در تنه داخلی آن رنگ های مختلف زرد، سفید تا قهوه ای و سیاه دیده می شود.
انواع مختلف چوب آبنوس: آبنوس سیاه، آبنوس مرمری یا مرمری آندام، آبنوس کاکی هستند. آبنوس به دلیل سختی و استحکام بی نظیری که دارد در ساخت وسایلی نظیر انواع مبلمان، میز و صندلی و پیانو مورد استفاده قرار می گیرد.
لیست چوب های پهن برگ:
نام چوب به فارسی | نام علمی چوب به انگلیسی |
آبنوس | Diospyros Spp |
آکاژو آفریقایی | Khaya ivorensis |
آکاژو کوبا (ماهاگونی) | Swietenia mahagoni |
اکومه | Aucoumea klaineana |
افرای شبه چناری | Acer pseudoplatanus |
افرا (کرب) | Acer campestris |
افرا (کرکف) | Acer platanoides |
افرای قندی | Acer sacharum |
افرای شیردار | Acer leatum |
بلند مازو | Quercus castaneafolia |
بلوط | Quercus Pedonculata / Q. Sessiliflora |
توسکا | Alnus subcordata / Alnus glutinosa |
چنار | platanus orientalis |
راش ایران | Fagus orientalis |
راش اروپا | Fagus sylvatica |
زبان گنجشک (ون) | Fraxinus excelsior |
سپیدار | Populus alba |
غان | Betula Spp |
گردو | Juglans regia |
گلابی | Pyrus communism |
ملچ | Ulmus compestris |
نمدار | Tilia rubra |
بارانک | Sorbus torminalis |
اقاقیا | Robinia Pseudoacacia |
انجیلی | Parrotia persica |
تبریزی | Populus nigra |
شمشاد | Buxus sempervirens |
زغال اخته | Cornu mas |
ممرز | Carpinus betulus |
عرعر | Ailantus glandulosa |
بید | Salix alba |
ساپلی | Entandrophragma |
صنوبر لرزان | Populus tremula |
زیتون | Olea europea |
عنبرسائل | Liquidambar styraciflua |
لیست چوب های سوزنی برگ:
نام چوب به فارسی | نام علمی چوب به انگلیسی |
ارس ویرجینیا | Juniperus virginiana |
درخت لاله | Liriodendron tulipifera |
کاج مطبق | Araucaria angustifolia |
ماکوره | Dumoria heckelii |
لیمبا | Terminalia superba |
مرانتی | Shrea Spp |
اکالیپتوس | Eucalyptus Spp |
بالزا | Ochromea lagopus |
تک – تیک | Tectona grandis |
گایاک | Gvajacum officinale |
نراد (ساپن) | Abies pectinate |
آپیسه آ (نوئل) | Picea excels |
تاکسدیوم | Taxodium distichum |
سرخدار | Taxus bacata |
کاج الدار (کاج تهران) | Pinus eldarica |
کاج سیاه | Pinus nigra |
کاج پروتسیا | Pinus brutia |
کاج جنگلی | Pinus sylvestris |
سدر لبنان | Cedrus libanotica |
سرو خمره ای (نوش) | Thuja plicata |
لاریکس (ملز) | Larix europea |
زربین (سور) | Cupressus sempervirens |